۳)احساس گناه،ممکن است راجع به کارهایی که انجام دادید و ندادید یا چیزهایی که نگفتید افسوس بخورید و یا احساس گناه کنید.شایدراجع به احساسات معین نیز احساس گناه کنید(برای مثال،احساس خلاص شدن موقعی که شخص پس از یک بیماری دشوار و طولانی می میرد).پس از مرگ عزیزی ،امکان دارد برای انجام ندادن کاری جهت جلوگیری از مرگ او احساس گناه کنید،حتی اگر قادر به انجام کاری هم نبودید.
۴)خشم،حتی اگر ضایعه تقصیر کسی نباشد،ممکن است احساس خشم و رنجش کنید.اگر شخص محبوبی را از دست دادید،شاید از دست خودتان،خدا ،دکترها یا حتی شخصی که برای ترک کردن شما مرد خشمگین باشید.ممکن است احساس نیاز کنید که فردی را بخاطر بیعدالتی در حق خودتان سرزنش کنید.
۵)بیم و هراس،یک ضایعه بزرگ می تواند تعداد زیادی از ترس ها و نگرانی ها را برانگیزاند.ممکن است احساس اضطراب،درماندگی و عدم اطمینان کنید.یا امکان دارد حتی حملات وحشت زدگی را تجربه کنید.مرگ یک عزیز ممکن است ترس هایی راجع به مرگ خودتان،مواجه شدن با زندگی بدون از آن شخص،یا مسئولیت هایی که اکنون به تنهایی با آنها مواجه هستید را در پی داشته باشد.
*علائم بدنی اندوه و ماتم
ما اغلب اندوه و ماتم را بعنوان فرآیندی دقیقا" احساسی تصور می کنیم،درحالیکه گاه در برگیرنده علائم بدنی از جمله موارد ذیل است:
فرسودگی
حالت تهوع
کاهش ایمنی بدن
اضافه یا کاهش وزن
رنج ها و دردها
بیخوابی
*جستجوی حامی برای درد ماتم و فقدان
اغلب درد ماتم می تواند موجب شود تا از دیگران کناره گیری کرده و بی توجه به اتفاقات پیرامون در لاک خود فرو روید.اما برخورداری از حامی چهره به چهره از بین سایر مردم برای بهبودی از درد فقدان حیاتی است.حتی اگردر شرایط نرمال از گفتگو در خصوص احساسات خود راحت نیستید،ابراز آنها هنگام اندوه و ماتم مهم است.در حالیکه به اشتراک گذاشتن درد فقدان خود با دیگران می تواند بار ماتم را برای حمل آسانتر کند،ولی بدان معنا نیست که هر زمانی با دوستان و خانواده تعامل کردید،نیاز است که از ضایعه سخن بگوئید.تسلی خاطر همچنین می تواند فقط از بودن با کسانی که مراقبتان هستند حاصل گردد.نکته کلید آن است که خود را در انزوا قرار ندهید.
از دوستان و اعضای خانواده کمک بگیرید.اکنون زمان تکیه کردن به کسانی است که از شما مراقبت و حمایت می کنند،حتی اگر مغرور به قوی بودن و خوداتکایی هستید.بجای دوری از آنها،دوستان و افراد محبوب تان را نزدیک خود جمع کنید،چهره به چهره با همدیگر وقت بگذرانید،و کمکی را که عرضه می شود بپذیرید.
اغلب،مردم می خواهند کمک کنند اما نمی دانند چگونه کمک کنند،بنابراین به آنها بگوئید چه چیزی نیاز دارید،خواه برای همدردی،کمک در انجام کارهای تشییع جنازه یا فقط به منظور وقت گذراندن با شما باشد.اگر احساس می کنید که کسی را ندارید که بتوانید بصورت منظمی بطور شخصی با او در ارتباط باشید،هرگز ساختن دوستی های جدید خیلی دیر نیست.
بپذیرید که خیلی از افراد موقع تلاش برای تسلی دادن کسی که سوگوار است احساس ناشی گری می کنند.
اندوه و ماتم می تواند برای خیلی از مردم احساسی گیج کننده و گاهی اوقات ترسناک باشد،بویژه اگر درد فقدان مشابه ای را خودشان تجربه نکرده باشند.
آنها ممکن است راجع به چگونگی تسلی دادن احساس عدم اطمینان کنند و سخنان نادرستی بگویند و کارهای نادرستی انجام دهند.اما آن را بهانه ای برای در لاک خود فرو رفتن و اجتناب از ارتباط اجتماعی قرار ندهید.اگر دوست یا عزیزی به شما نزدیک می شود،بخاطر حمایت و مراقبت از شما است.
*از اعتقاد و ایمان خود تسلی بگیرید.اگر از مذهبی پیروی می کنید،از تسلی و تسکینی که شعائر سوگواری آن مذهب می تواند فراهم کند استقبال کنید.فعالیت های روحانی که برای شما معنا دار هستند مانند دعا ،مراقبه یا رفتن به مسجد یا کلیسا می توانند تسلی بخش باشند.اگر بدنبال فقدان در ایمان خود چون وچرا می کنید،با یک فرد روحانی یا فرد دیگری در جامعه مذهبی خود گفتگو کنید.
*به یک گروه حامی ملحق شوید.اندوه و ماتم می تواند حتی موقعی که عزیزانتان دور و برتان هستند موجب بروز احساس غربت گردد
به اشتراک گذاشتن غم و اندوه خود با کسانی که ضایعات مشابه ای را تجربه کرده اند می تواند کمک کند.برای یافتن یک گروه حامی داغدیده در منطقه خود می توانید با بیمارستان ها،آسایشگاهها،مرده شوی خانه ها و مراکز مشاوره تماس بگیرید.
*با یک درمانگر یا مشاور سوگواری گفتگو کنید.اگر بنظر می رسد که غم و غصه تان غیر قابل تحمل است،یک متخصص حرفه ای سلامت روحی با تجربه در مشاوره سوگواری بیابید.یک درمانگر با تجربه می تواند به رفع احساسات شدید و غلبه بر موانع ماتم و سوگواری کمک کند.
ادامه دارد
منبع؛ https://www.helpguide.org
ترجمه و تلخیص؛ غریب واحدی پور
