نزاع ها و درگیری های اغلب خونبار محلی از قدیم الایام تاکنون همواره  بخشی از تاریخ غمبار مناطق کم برخوردار بوده اند.اما واقعیت این است که اگر چه در مقاطعی ضعف قدرت قانونی از عوامل اصلی تشدید آنها بوده است ولی حتی در دوران خلای قانونی اوایل انقلاب نفوذ معتمدان در بین مردم و نیز روحیه همدلی و مهربانی مانع از تشدید منازعات می گردید.اما با وجود آنکه  در دهه پنجم انقلاب بواسطه بلوغ مراجع قانونی و افزایش سطح سواد،تغییر شرایط زندگی مردم و بهبود ارتباطات و روابط انتظار می رفت که دیگر از مشاجرات گسترده قبلیه ای و خون و خونریزی ها خبری نباشد! ولی متاسفانه هر از چند کاهی باز زخم های کهن سر باز کرده و چه بسا مسائلی جزئی و به سهولت قابل رفع زمینه ساز قتل و ویرانگری های غیر قابل جبرانی می گردند!!
بنابراین،بواسطه عوارض جبران ناپذبر چنین اتفاقاتی، هر انسان مسئول در قبال جامعه و حیات انسانی بویژه انسان مسلمان نباید نسبت به آنها بی تفاوت باشد زیرا به هر طریق ممکن عوارض آنها دیر یا زود به اشکالی دامنگیر همه گردیده و زندگی کل جامعه را متاثر می سازد.شاید به همین علت هم باشد که اندیشمند صاحب نامی به حق بیان داشته اند که،"سیاره ی ما،دیگر نیازی به افراد موفق ندارد!این سیاره به شدت نیازمند افراد صلح جو،درمانگر،ناجی،قصه گو و عاشق است! چرا که قبل از هر عامل دیگری آرامش و امنیت لازمه دوام و بقای حیات انسانی و رشد و موفقیت است.
 لذا،سخن به گزاف نگفته ایم اگر عدم برخورداری و محرومیت برخی مناطق را ناشی از همین نزاع و درگیرهای مخرب و بی حاصل بدانیم.
از اینرو،برخی از عوامل اصلی وقوع و گسترش مشاجرات و منازعات محلی را با این امید که مورد توجه قرار گرفته و در پیشگیری اثر بخش باشند بشرح ذیل بیان می کنم؛
۱) علی رغم تاکید متون دینی بر فضیلت کنترل خشم و نیز صحه گذاشتن روانشناسی نوین بر این حقیقت،متآسفانه از دیر باز در فرهنگ مناطق کم برخوردار،  جوگیران و کسانی که ناتوان از مدیریت خشم خود بوده و فهم و ادرکشان  توسط احساسات هایجک می گردید به غلط مورد تحسین قرار گرفته و به طریقی قهرمان محلی و الگوی دیگران قرار می گرفته اند.در نتیچه،با گسترش ارتباطات و توسعه رسانه های اجتماعی نیاز است که مصلحان و دلسوزان در ابن خصوص کار فرهنگی کرده و با معرفی الگوهای واقعی مطلوب به زدودن الگوهای ذهنی کهن از جان و روح مردم کمک کنند.
 ۲) بخش عمده ای از دعواهای پرهزینه محلی ریشه در اختلافات جژئی گاه بر روی املاک و اموال است که با صداقت،صراحت و حق گوئی معتمدین چه بسا در مراحل شکل گیری به سهولت ختم به خیر گردند.این در حالی است که یافتن رد پای شهادت دروغ،دو رویی و سیاسی کاری منفعت طلبانه برخی از معتمد نماها در  درگیری های مزمن و خسارت بار محلی کار شاقی نیست!!
در این زمینه نیز کار فرهنگی و تربیتی اصولی و تلاش برای پرورش نسلی برخوردار از فضائل اخلاقی و عاری از رذائل اخلاقی پیش گفته ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
۳)ناکارآمدی قوانین و اعمال نفوذها و سلایق در روند تشکیل پرونده ها و دادرسی که موجب تطویل دادرسی ها و اغلب هم جری و گستاخ شدن بیش از حد طرف ذینفوذ می گردد.اگر واقع بینانه به قضایا بنگریم در صورتیکه قانون بی هیچ نگاه متعصبانه ای در زمان و مکان مناسب فصل الخطاب باشد بسباری از مشاجرات به هزینه هنگفت دولت و ملت آغاز و بصورت مزمن استمرار نمی یافتند!!
این مهم نیز علاوه بر آگاهی بخشی و افزایش قدرت شناخت  متولیان اجرا و اعمال قانون به اتخاذ تدابیر لازم در بکارگماری افراد با خصوصیات و ویژگی های خاص در مناطق مستعد درگبری ها و مشاجرات دارد.
۴)رشد چشمگیر بی تفاوتی در بین مردم نسبت به مشکلات همدیگر و کاهش کمی و کیفی صلحجویان،ناجیان و درمانگران اجتماعی ،حال آنکه شرایط بیش از هر زمانی می طلبد که مجمعی خود جوش از نخبگان و قبایل شکل گرفته و بجای تمرکز بر  مسائل حاشیه ای بر رفع و رجوع منازعات با  توجه به موارد سابق الذکر بپردازد.
۵)بنا به دلایلی که از پرداختن به آنها اجتناب می شود کانال های ارتباطی و منابع مورد وثوق محلی قدیم بی رونق گردیده و برخی باورها هم خدشه دار شده اند.بنابراین،نیاز است که سفیران صلح با استفاده از کانال های ارنباطی جدید با ترویج همدلی،مهربانی،عشق،رفع تعارض و کنترل خشم به قهرمانان مورد وثوق توده برای تاسی و دوری جستن از اختلافات و تعارضات مبدل شوند.
ضمن اینکه،عوارض و عواقب خانمان سوز درگیری ها و تعارضات را هم بطرق مختلف و برای نسل ها و گروههای مختلف  تبیین کنند تا بتدریج تفکر دوری از خشونت و صلح طلبی جایگزین تفکر خشونت و جنگ افروزی گردد.
برای پرهیز از اطاله کلام به همین موارد بسنده کرده و صلح و آرامش را برای هم دین و هم نوع آرزو می کنم.
غریب واحدی پور
توتم نیوز
جمعه۱۰اردیبهشت۱۴۰۰